الدر النظیم فی مناقب الائمة اللهامیم (کتاب)کتاب الدر النظیم فی مناقب الائمة اللهامیم نوشته جمال الدین یوسف شامی از عالمان شیعه قرن هفتم هجری است که به زندگی چهارده معصوم علیهم‌السّلام اختصاص دارد. [۱]
الدر النظیم فی مناقب الائمه اللهامیم، جمال الدین یوسف شامی، ص۳.
۱ - محتوای کتابمؤلف به رغم آنکه نام کتابش را مناقب ائمه گذاشته، از چهارده معصوم سخن گفته و بخش اعظم کتاب را به زندگانی رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم پرداخته است. لهامیم به معنای سادات و بزرگان است. این کتاب از پانزده باب تشکیل شده که مشتمل بر ۱۴ باب زندگانی معصومین و یک باب کلیات است. باب اول و دوم که به شرح حال رسول خدا و امیر مؤمنان (علیهما السلام) اختصاص دارد نصف حجم کتاب را در بر گرفته و در ابواب بعدی به اختصار از یکایک امامان بحث شده است. هر باب از چندین فصل تشکیل شده و در این فصول، مؤلف به صورت کلیشه‌ای به عناوین زیر پرداخته است: ولادت و صفات، بعضی اخبار (گزارش‌هایی عام از زندگی امام)، مناقب، معجزات، سخنان، وفات و فرزندان. طبعا در خصوص دو معصوم نخست مطالب بیشتری ارائه شده است. ۲ - ویژگی‌های این اثراین اثر که بر اساس نسخه منحصر به فرد موجود در کتابخانه همدان احیاء شده، بدون هیچ مقدمه‌ای از مؤلف، از مبحث بشارت به تولد پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم آغاز می‌شود. بنابر این از گفتار نویسنده در مقدمه و مباحثی همچون انگیزه تالیف یا ذکر منابع که در مقدمه بیان می‌شود، اطلاعی نداریم. البته در متن، گاهی به منابع اشاره رفته و سلسله اسناد مؤلف نیز می‌تواند به منابع کتاب رهنمون شود. در پاورقی نیز منبع هر خبر استخراج شده که البته لزوما منابع مؤلف به شمار نمی‌رود بلکه ممکن است بالعکس، کتاب‌هایی باشد که از مؤلف نقل می‌کند. ۳ - منابع کتابدر هر صورت به نظر می‌رسد مؤلف از ابن شهر آشوب و کتاب مناقب او تاثیر فراوان پذیرفته و از آثار متعددی همچون ارشاد شیخ مفید ، مناقب خوارزمی ، کسانی چون طبری و مسعودی یاد کرده است. از کتاب در النظیم بزرگانی همچون مجلسی در بحار نقل کرده‌اند. [۲]
الدر النظیم فی مناقب الائمه اللهامیم، جمال الدین یوسف شامی، ص۱۰.
۴ - پانویس
۵ - منبعنرم افزار جامع الاحادیث، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. |